Weet je wat?

(De opstelling is die van een debatprogramma. Discussieleider de Taalprof staat achter een katheder, de deelnemers zitten naast elkaar op een bank: twee oude Griekse filosofen in toga, en een jonge dynamische docent met een positieve uitstraling)

(begintune, applaus)
 
T: Hartelijk welkom, dames en heren, jongens en meisjes, bij een nieuwe aflevering van Weet je wat?, ons spannende discussieprogramma over actuele onderwerpen in het onderwijs. Vandaag hebben we drie gasten die zullen discussiëren over het thema Flipping the classroom. Ik stel ze even aan u voor.
Helemaal links, voor de kijkers rechts, zien we misschien wel de grootste filosoof aller tijden, de vader van de discussie, geboren in 469 voor Christus, en zeventig jaar later veroordeeld tot het leegdrinken van een dodelijke gifbeker omdat hij de jeugd zou bederven: Socrates!

(applaus)

T: Naast hem, in het midden, een van zijn bekendste leerlingen, geboren in 427 voor Christus, de stichter van de Atheense Academie, en op zijn beurt weer de leraar van de bekende Aristoteles: de grote Plato!

(applaus)

T: En ten slotte, de leraar Nederlands van het jaar 2015, geboren in 1988 na Christus, ook wel bekend als de Youtube-leraar, de man wiens filmpjes duizenden malen per dag bekeken worden: Arnoud Kuijpers!

(applaus)

T: En het thema van vandaag is Flipping the classroom, goed of slecht? Is het inderdaad zo dat leerlingen beter gaan leren als ze van tevoren een leuk filmpje kunnen bekijken, waardoor ze al slimmer zijn voordat de les begint? Of is dat allemaal maar nieuwlichterij en is de ouderwetse manier toch beter? Voordat de discussie begint krijgt elke deelnemer de kans om in een kort openingsstatement zijn standpunt toe te lichten. En we beginnen met de oudste deelnemer, en dat is Socrates!

(applaus)

S: Dank u, dank u. Mag ik dan, voordat ik begin, even iets rechtzetten. Dat met het bederven van de jeugd en zo, dat is natuurlijk grote onzin. Ik leerde de jongelui beter nadenken, en dat kwam de hoge heren in Athene niet zo goed uit. Wat dat betreft heeft de geschiedenis mijn gelijk wel bewezen. Maar goed. Ik sta op het standpunt dat je eigenlijk het meeste leert van het naar mij genoemde socratische gesprek. Dat is een gesprek tussen docent en leerlingen, waarin ze samen discussiëren over een kwestie. Het is dan niet de bedoeling dat de docent alleen aan het woord is en de leerlingen alleen maar luisteren, het gaat erom dat de leerlingen er zelf achter komen hoe het zit. Dan begrijpen ze het beter, en ze onthouden het ook beter. Het zou dwaasheid zijn om al van tevoren te lezen waar dat gesprek over gaat, want ten eerste zou dan het hele gesprek overbodig zijn, en ten tweede kan dat helemaal niet, want de leerlingen kunnen niet met een geschreven tekst in discussie gaan. De geschreven tekst kan namelijk niets terugzeggen. Bovendien gaan mensen te veel op het geschreven woord vertrouwen, waardoor ze zelf niets meer hoeven te onthouden. Mijn mening is dus, dat het gesprek tussen docent en leerlingen het allerbelangrijkste is om goed te kunnen leren.

(applaus) 

T: Dank u wel, Socrates! Dan is nu het woord aan Plato.

(applaus) 

P: Hartelijk dank, taalprof. Ik ben blij dat ik hier even mijn standpunt mag toelichten. Ik had het natuurlijk liever allemaal opgeschreven (gelach), maar zo kan het ook wel. Ik ben het wel een beetje met Socrates eens dat het er in het onderwijs om gaat dat de leerlingen er zelf achter komen wat ze eigenlijk al weten, want zoals bekend is het mijn filosofie dat de ideeën allemaal al bestaan, en dat we ze alleen maar hoeven te ontdekken. Toch ga ik niet mee in zijn kritiek op het geschreven woord. Ik vind het namelijk juist wél belangrijk om de leerstof op te schrijven. Dat is uiteindelijk de beste manier om de gedachten van de docent vast te leggen voor de leerlingen, en voor het nageslacht. Als ik en twee andere leerlingen niet hadden opgeschreven wat onze leermeester Socrates had gezegd, dan had hij in feite nu niet meer bestaan. Dan was Socrates geheel vergeten, inclusief alles wat hij ons geleerd heeft! Ik pleit dus voor geschreven teksten, dat is het allerbeste om goed te kunnen leren.

(applaus)

T: Zeer bedankt, Plato! En dan ten slotte onze derde deelnemer, Arnoud Kuijpers!

(applaus)

A: Geweldig bedankt, taalprof! Ik vind het ten eerste superleuk dat ik hierbij mag zijn, en ik vind het een geweldige eer om naast zulke superberoemde filosofen te mogen zitten. Ik kom natuurlijk maar pas kijken, terwijl de heren Socrates en Plato al een hele tijd meegaan, dus daar heb ik wel enorm veel respect voor, laat ik dat voorop stellen. Ze hebben natuurlijk allebei hartstikke gelijk, maar helaas is de praktijk vaak anders. Docenten hebben geen tijd voor een superlang socratisch gesprek, en als ze de leerlingen een lange saaie tekst als huiswerk opgeven, dan zijn ze daar niet voldoende voor gemotiveerd, met als gevolg dat de helft het niet gelezen heeft. En als docenten in de les iets uitleggen, dan gaat het voor de ene leerling te snel, en voor de ander te langzaam. Door nu op Youtube een filmpje met uitleg te plaatsen, laat ik mijn leerlingen in hun eigen tijd, in hun eigen tempo de lessen voorbereiden, of kunnen ze het achteraf nog eens bekijken als ze het niet goed begrepen hebben. Ik pleit dus voor Flipping the classroom: wat de docenten vroeger in de les deden (uitleggen), dat zit nu in de filmpjes, en wat vroeger pas in het huiswerk achteraf zat (de toepassing), dat kun je nu in de klas doen.

(applaus)

T: Dank je wel, Arnoud Kuijpers! En dan is het nu tijd voor de discussie. Wie wil er als eerste reageren? Socrates!

S: Ja, wat Plato net zei over dat ik niet zou bestaan als hij het niet allemaal had opgeschreven, daar lijkt hij wel een punt te hebben. Maar hoe weten wij zo zeker dat Plato wel bestaan heeft? Wie zegt mij dat wat voor zijn teksten doorgaat niet bij elkaar is geharkt uit het werk van allerlei andere filosofen? Die hele schrijverij kan nooit meer zijn dan een slap aftreksel van de persoon zelf. Als een persoon een scheet laat, wie zal dan de persoon laten staan en achter de scheet aanlopen? (gelach)

T: Socrates, ik onderbreek u even. Laten we de discussie beperken tot het thema Flipping the classroom. Plato!

P: Ja, taalprof. Ik moet eerlijk bekennen dat ik dat hele joetjoep-gebeuren niet ken, maar ik begrijp dat het een soort bewegende imitatie van de les is. Alsof de leerlingen met hun rug naar de les zitten, en op een wand een schaduwenspel zien van hoe de les zelf verloopt. Tja, dan zie ik de winst niet zo ten opzichte van een goed geschreven tekst. In een geschreven tekst kun je veel meer details kwijt, zelfs meer dan in de les zelf, die vaak chaotisch verloopt. Bovendien kunnen de lezers het allemaal in hun eigen tempo lezen, en op een tijd dat het ze zelf uitkomt. Bij zo’n schaduwenspel word je meegesleurd in het tempo van de beweging, en als je de draad kwijt bent, kun je niet als in een tekst de alinea nog eens opnieuw lezen. Want de wereld draait door (gelach, Plato begrijpt niet waarom).

A: Sorry Plato, met alle respect, maar een Youtube-filmpje kun je ook rewinden. Je drukt gewoon op pauze, en met de cursor ga je zo een paar seconden terug. Dat gaat wel niet zo supersnel als in een geschreven tekst, maar het is veel leuker.

S: Hmm, ik krijg het idee dat zo’n, eh, “filmpje” niets meer of minder is dan een bewegend schilderij. Ik heb al meer dan tweeduizend jaar geleden bewezen dat schilderijen en geschreven teksten allebei hetzelfde nadeel hebben: ze zeggen niets terug. Het is allemaal leuk en aardig als een kunstvorm, en je kunt er misschien wel een emotie mee oproepen, of een herinnering, maar je kunt er niet mee in discussie gaan. Als je iets niet begrijpt kun je niets meer doen dan het nog eens lezen of bekijken. Waarom zou je hetzelfde na twee keer kijken of lezen wel begrijpen?

A: Ja, dat is waar, Socrates. Maar als je een goede uitleg in een filmpje verpakt, dan is dat niet alleen voor de leerlingen veel leuker en motiverender, het is ook nog eens superefficiënt. Voor de leerlingen kost het minder tijd, en voor mij als docent is het fijn dat de leerlingen al voor de les enigszins vertrouwd zijn met de leerstof, zodat ik dus in de les zelf meer tijd heb voor bijvoorbeeld een socratisch gesprek.

P: Hoho, jongeman! Voor de leerlingen kost het minder tijd? Dat vraag ik me af. Zelfs een zwakke lezer haalt nog een leessnelheid van 200 woorden per minuut voor een studietekst, terwijl je bij het uitspreken moeite moet doen om meer dan 100 woorden per minuut te halen. Als je de tekst van dat zogenaamde filmpje zou uitschrijven, dan zou de leerling die tekst twee keer zo snel kunnen lezen. Daar komt dan nog eens bij dat de leerling van het filmpje weer schriftelijke aantekeningen zal moeten maken, want dat is veel handiger. En hoezo zijn geschreven teksten minder leuk? Natuurlijk, er zijn saaie teksten, maar er zijn ook vreselijk saaie schilderijen. Niet alle schilderijen zijn leuk, en sommige teksten zijn ook hilarisch.

S: Is het niet allemaal bedriegerij die het gevolg is van het overheidsbeleid? Doordat de klassen te groot zijn en docenten te weinig tijd krijgen om echt les te geven zijn ze gedwongen om hun toevlucht te nemen tot allerlei noodmaatregelen om leerlingen buiten schooltijd van alles te laten doen: bewegende schilderijen bekijken, of geschreven teksten lezen. Natuurlijk bevordert de minister elke nieuwe geflipte ontwikkeling, want hoe meer leerlingen buiten schooltijd doen, hoe goedkoper het is. En ook de leerlingen laten zich gemakkelijk bedriegen door een leuk plaatje of een grapje bij de leerstof, totdat ze doorkrijgen dat het alleen maar verleidingen zijn om meer thuiswerk te doen. Ze zouden juist meer en betere lestijd moeten eisen, zodat ze pas echt slimmer worden! (gejoel)

T: Ja stop maar, Socrates, anders word je in deze tijd nog een keer vanwege je opruiende teksten door de overheid gedwongen om een gifbeker leeg te drinken, en dat wil ik niet op mijn geweten hebben. Ik stel voor dat we de uitkomst van deze discussie door de leerlingen zelf laten bepalen. (Tot het publiek:) Wat vinden jullie, wie heeft er gelijk? Is het Arnoud Kuijpers, die zegt dat je het beste leert door voor de les een leuk filmpje te bekijken, of heeft Socrates het bij het rechte eind, die zegt dat je beter met de docent in discussie kunt gaan om iets te leren? Of gaan jullie voor Plato, die zegt dat een geschreven tekst ook best leuk kan zijn, en uiteindelijk toch de beste manier is om iets te leren? Ik zou zeggen, discussieer hier eens over met je docent in de klas, lees anders deze tekst nog eens na, of bekijk dit filmpje nogmaals, en trek dan je conclusies! En dan hoop ik jullie allemaal volgende week weer te zien voor een nieuwe aflevering van Weet je wat? Tot ziens!

 (applaus, eindtune)